نشرپرس: در یک دهه اخیر، سینمای ایران از نظر محتوا و ساختار روایی چه تغییراتی کرده است؟
آیا شاهد گرایش به ژانرهای جدید یا تغییر در سبک روایت فیلم‌ها بوده‌ایم؟
- سینمای ایران در ابتدای دهه‌ی نود در مسیر پیشرفت قرار داشت. سینمای اجتماعی ایران در آن دوران بسیار درخشان بود. به یاد دارم در جشنواره‌ی سال‌های ۹۴ و ۹۵ گاهی آنقدر تعداد فیلم‌های خوب زیاد بود که برای تماشایشان صف‌های طویل حتی در برج میلاد ایجاد می‌شد و همه راضی از سالن‌ها بیرون می‌آمدند اما از سال ۹۸ به بعد و خصوصا پس از کرونا به زعم من افت محسوسی در سینما اتفاق افتاد. سینمای مستقل بسیار کمرنگ و کم‌جان شد و تهیه‌کنندگان و کارگردانان قدرت‌بخش مستقل به سمت شبکه نمایش خانگی رفتند. همچنین کمدی‌های مبتذل و دست‌چندم با موضوعات و فضاهایی مشابه و اغلب با بازیگرانی تکراری جایگزین فیلم‌های قوی شدند. این مساله به سینما ضربه‌ی بزرگی وارد کرد. البته ساخته شدن آثار ارگانی و فرمایشی نیز از بزرگترین مشکلات فعلی سینماست. این فیلم‌ها نیز اغلب به لحاظ فیلمنامه چندان قوی نیستند و تکراری بودنشان باعث می‌شود مخاطب آنها را پس بزند.
با توجه به پیشرفت‌های جهانی در صنعت سینما، سینمای ایران در مقایسه با سینمای بین‌المللی چه جایگاهی دارد؟ آیا توانسته هم‌گام با جریان‌های جهانی حرکت کند یا همچنان در برخی حوزه‌ها دچار ایستایی است؟
- سینمای ایران به لحاظ فنی پیشرفت‌های چشمگیری داشته است، اما نقصان فیلمنامه، کم شدن بازیگران خوب که برخی دیگر فعالیت نمی‌کنند و برخی مهاجرت کرده‌اند و … و عدم استقبال مردم از سینما ضربه‌های مهلکی را به سینمای ما وارد کرده که حتی با وجود پیشرفت فنی و گسترده شدن پروداکشن فیلم‌ها جایگاه آن نسبت به حتی چند سال قبل در سطح جهانی افت داشته است.
فضای سانسور و ممیزی در ایران چه تأثیری بر فیلمسازان گذاشته است؟ آیا این محدودیت‌ها باعث خلق زبان سینمایی خاصی شده یا منجر به افت کیفی تولیدات سینمایی گردیده است؟
- به هرحال سانسور باعث می‌شود فیلمسازان ناچار به بهره‌گیری از جایگزینی‌هایی خلاقانه شوند، اما خیلی وقت‌ها هم فیلمساز خسته می‌شود و ممکن است کلا این فضا را کنار بگذارد همانطور که بسیاری از فیلمسازان مستقل هم به همین درد دچار شدند و حذف خودخواسته یا شاید ناخواسته‌شان از سینما ضربه‌هایی جبران ناپذیر را به سینما وارد می‌کند.
در سال‌های اخیر شاهد افزایش فیلم‌های مستقل و تجربه‌گرا در سینمای ایران بوده‌ایم. به نظر شما، این جریان تا چه حد بر آینده سینمای ایران تأثیر خواهد گذاشت و آیا می‌تواند به رشد بیشتر فیلمسازان جوان کمک کند؟
- متاسفانه این روند در چند سال اخیر متوقف شده است، درحالی که تا حدود پنج شش سال قبل بسیاری از فیلمسازان جوان و فیلم‌اولی با آثاری درخشان وارد جشنواره‌ها می‌شدند و این موهبتی برای سینمای ما بود که در حال حاضر شاید از بین نرفته باشد، اما بسیار کمرنگ شده است.
یکی از مباحث مهم در سینمای جهان، ترکیب بین سینمای هنری و سینمای عامه‌پسند است. آیا سینمای ایران توانسته بین این دو قطب تعادل برقرار کند؟
- خیر موفق نشده است.
چه تفاوت‌هایی در این زمینه میان سینمای ایران و سینمای کشورهای موفق در عرصه بین‌المللی وجود دارد؟
- سینمای هنری ما همواره مهجور بوده و فیلمسازان این‌بخش از سینما همواره با سیلی صورت خود را سرخ نگاه می‌داشتند و موفقیت‌هایشان هم بیش از اینکه در گیشه باشد در جشنواره‌های بین‌المللی بود که البته این امری عادی‌ست، اما این روزها فیلمسازی برای فیلمسازان جوان و مستقل بسیار دشوار شده و در عوض بودجه‌های کلان در اختیار فیلم‌های گیشه قرار می‌گیرد. پس تعادلی وجود ندارد و تقریباً فیلم‌های ضعیف و کمدی‌های درجه چندم کل سینما را به احاطه خود درآورده‌اند. این درحالی‌ست که ذائقه مخاطب هم این نیست. شما ببینید این روزها فیلم «رها» بر پرده اکران است. از کارگردانی مستقل و سینمای مستقل اجتماعی. از این فیلم کاملا استقبال شده و فروشی عالی دارد. پس اگر فیلم‌هایی این چنینی ساخته شوند و برایشان سرمایه‌گذاری شود و شرایط اکران مناسبی داشته باشند اتفاقاً مخاطب نیز از آنها استقبال می‌کند و شاید حتی آنها را به کمدی‌های ضعیف ترجیح دهد.
